Pello Salaburu
Pello Salaburu Echeverría, né le à Arizkun, est un linguiste, écrivain et académicien basque espagnol de langue basque et espagnole.
Rector de la Universidad del País Vasco | |
---|---|
- | |
Juan José Goiriena de Gandarias (d) Manuel Montero García (d) |
Naissance | |
---|---|
Nationalité | |
Formation | |
Activités |
Écrivain, spécialiste de la littérature, professeur d'université, linguiste, érudit littéraire |
A travaillé pour | |
---|---|
Membre de |
Académie de la langue basque Club de Rome Académie européenne des sciences et des arts Conseil consultatif de la langue basque (d) |
Directeur de thèse | |
Distinction |
Biographie
Licencié en sociologie et en sciences politiques, il obtient en 1984 un doctorat en philologie basque sous la direction de Koldo Mitxelena. Sa thèse Hizkuntzaren Soinu Egitura. Hiskuntz teoria eta baztango euskalkia: Fonetika eta Fonologia parle dans le premier volume de la structure sonore de la langue à partir d'un point de vue général, et dans le second volume de l'application pratique de la théorie génératives du dialecte de la vallée Baztan, avec une description phonologique.
Pello Salaburu étudiera dans les universités de Deusto, du Nouveau-Mexique, du MIT au Massachusetts et de Cornell. Professeur de la faculté de philologie à l'université du Pays basque, il en est le recteur du à 2000, et un membre, dès 1985, d'Euskaltzaindia ou Académie de la langue basque dans laquelle il coordonne le travail du dictionnaire unifié et participe au comité de grammaire.
Pello Salaburu est aussi membre de l'Académie européenne des sciences et des arts et du Conseil consultatif du Center for Basque Studies (CBS) à l'université du Nevada, Reno (UNR). Il président de la Société Klasikoak, qui publie plus d'une centaine de traductions en langue basque des œuvres classiques de la pensée universelle. Il est codirecteur de la série Basque Classics (UNR). Pello Salaburu est également membre du Club de Rome, de la RSBAP ou Real Sociedad Bascongada de Amigos del País, appartient au Conseil consultatif de la Chaire UNESCO en gestion et politique universitaire à l'université polytechnique de Madrid (UPM) et membre du conseil consultatif au Gouvernement basque.
En 1986, Pello Salaburu dirige, dans le cadre des Ve cours d'été de l'université basque, le cours suivant : Euskal morfosintaxia eta fonologia: Eztabaida gaiak. Avec Xabier Kintana, il coécrit Euskera Hobean Hobe (1984) et Ikaslearen eskugramatika en 1981.
Publications
- La universidad en la encrucijada: Europa y EEUU (Academia Europea de Ciencias y Artes, Madrid. Argitaratzeko). Laguntzaileak: Marta Moreno, Ludger Mees, Juan Ignacio Pérez)
- La Universidad en la encrucijada: Europa y EEUU (Resumen ejecutivo y conclusiones), 2006, Madrid: Academia Europea de Ciencias y Artes, M-49750-2006
- Baztango mintzoa: Gramatika eta Hiztegia, 2005, Nafarroako Gobernua-Euskaltzaindia, 524 pág. (ISBN 84-95438-25-9) Laguntzailea: Maite Lakar
- Euskararen etxea, 2002, Alberdania, 201 or. (ISBN 84-95589-53-2)
- XX. Mendearen argi-itzalak, 2001, Irún : Alberdania, 2001. (ISBN 84-95589-25-7), 205 or.
- Hizkuntz teoria eta Baztango euskalkia : fonetika eta fonologia. Arau Fonologikoak. Leioa, Vizcaya : Servicio Editorial, Universidad del País Vasco, 1984. (ISBN 84-7585-010-3), 343 or.
- Hizkuntz teoria eta Baztango euskalkia : fonetika eta fonologia. Hizkuntzaren soinu-egitura. Leioa, Vizcaya : Servicio Editorial, Universidad del País Vasco, 1984. (ISBN 84-7585-010-3), 335 or
- Teoría lingüística y Euskara baztanés: Fonética y Fonología, 1983, 61 or.
- Ikaslearen Esku-gramatika. Bilbao : Mensajero, D.L. 1981. (ISBN 84-271-1262-9) (1995: 6. argitalpena), 293 or.
- Baztango euskalkiaz. Bilbao: Universidad de Deusto, 1980, 202 or.
- En collaboration
- Espezialitateko Hizkerak eta Terminologia III
- XXI. mende hasierako hizkuntza politikaren oinarriak (oinarrizko txostena). Bases para la política lingüística de principios del siglo XXI (ponencia base), Vitoria-Gasteiz: Eusko Jaurlaritza. Autoreak (alfabeto hurrenkeran): Aurelia Arkotxa, Patxi Baztarrika, Lore Erriondo, Alberto López Basaguren, Eneko Oregi, Erramun Osa, Pello Salaburu
- Of Minds an Language. A dialog with Noam Chomsky in the Basque Country (Oxford University Press. Éditions: Massimo Piattelli-Palmarini, Juan Uriagereka, Pello Salaburu) (En savoir plus)
- Hiztegi Batua Euskal Prosan (HBEP), 2008, Bilbo: EHU (www.ei.ehu.es) (ISBN 978-84-691-5564-6)
- Espezialitateko Hizkerak eta Terminologia II (Euskara estandarra eta espezialitate hizkerak), 2008, Bilbo, Euskal Herriko Unibertsitatea, (ISBN 978-84-9860-041-4), 280 pages. (Iñaki Ugarteburu, Pello Salaburu, eds)
- Euskal Gramatika. Lehen urratsak-VI. 2005, Bilbo: Euskaltzaindia (Gramatika batzordea): 333 pages. (ISBN 84-95438-20-8)
- Sistemas universitarios en Europa y EEUU, 2003, Madrid: Académie européenne des sciences et des arts (Pello Salaburu, Ludger Mees, Juan Ignacio Pérez) 253 pages. (ISBN 84-607-9583-7)
- Unibertsitatea eta euskal gizartea, gaur. 2003, Pamiela (Juan Ignacio Pérez-Pello Salaburu), 240 pages. (ISBN 84-7681-370-8)
- Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-V. 1999. Bilbo: Euskaltzaindia (Gramatika batzordea): 499 pages. (ISBN 84-85479-94-7)
- Euskal Gramatika. Lehen Urrsatak-IV, 1994. Bilbo: Euskaltzaindia (Gramatika batzordea): 250 pages. (ISBN 84-85479-75-0)
- Euskal Gramatika Laburra: Perpaus Bakuna, 1993. Bilbo. Euskaltzaindia (Gramatika batzordea), 553 pages, (ISBN 84-85479-70-X)
- Euskal Gramatika. Lehen Urratsak -1, Bilbo: Euskaltzaindia (Gramatika batzordea), 1985, 569 pages (berrargitalpena) (ISBN 84-235-0687-8)
- Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-III, 1990, Bilbo: Euskaltzaindia (Gramatika batzordea), 213 pages. (ISBN 84-85479-60-2)
- Euskal Gramatika. Lehen urratsak I-II (Gai aurkibidea), 1988, Bilbo: Euskaltzaindia (Gramatika batzordea), 110 pages ;
- Sintaxi teoria eta euskara (Ed), Bilbo: Euskal Herriko Unibertsitatea, 1989, 191 pages.
- Sintaxi arazoak, Bilbo: Euskal Herriko Unibertsitatea (Ed), 1988, 146 pages.
- Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II, Bilbo: Euskaltzaindia (Gramatika batzordea), 1987, 526 pages. (ISBN 84-85479-42-4)
- Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I (Eraskina), Bilbo: Euskaltzaindia (Gramatika batzordea), 1987, 209 pages.
- Euskal Morfosintaxia eta fonologia: Eztabaida gaiak (Ed), Bilbo: Euskal Herriko Unibertsitatea, 1987, 202 pages.
- Euskal Sintaxiaren zenbait arazo (Ed). Bilbo: Euskal Herriko Unib., 1986, 189 pages.
- Euskal Gramatika. Lehen Urratsak -1, Bilbo: Euskaltzaindia (Gramatika batzordea), 1985, 518 pages.
- Euskara hobean hobe . Bilbo: Euskal Herriko Unibertsitatea, 1984, 139 pages. (Xabier Kintana, Pello Salaburu)
- Hiztegi Batua zertan den (Espezialitate Hizkerak eta Terminologia III) ;
- Los cambios que la universidad espera de la sociedad, Cátedra INCREA, Universitat Jaume I, Castellón ;
- Mitxelena, Selected Writings of a Basque Scholar, Nevada University Press ;
- Hiztegi kontuak Baztan aldean, 2008, in Gramatika jaietan, Patxi Goenagaren omenez, Lakarra-Artiagoitia ed., Bilbo: EHU, ASJU, p. 743-752, (ISBN 978-84-9860-085-8) ;
- Universidad: Europa vs. EEUU (2008): Barcelona, Fundación Conocimiento y Desarrollo, Informe CYD 2007 (La contribución de las universidades españolas al desarrollo), p. 97-99, (ISBN 978-84-612-3578-0) ;
- Foreword, 2008, p. xvi-xxiii, in Standard Basque: A Progressive Grammar (R. de Rijk, MIT Press.) (ISBN 978-0-262-04242-0) ;
- Baztango mintzoa dela eta, ohar bat, 2008, Iker-21, Bilbo: Euskaltzaindia, (ISBN 978-84-95438-33-1), p. 617-625 ;
- EGO proiektua zertan den, 2007, Bilbo: Euskaltzaindia, Euskera 2007,1, 52. liburukia, 189-197 or., ISNN 1132-2152 ;
- Pentsamenduaren Klasikoak Euskaraz, 2007, SENEZ, 32. zk., 157-165 or., ISNN 1132-2152 ;
- Cuestión de horas…, 2007, Cátedra UNESCO de Gestión y Política Universitaria de la UPM (http://www.lacuestionuniversitaria.upm.es/web/boletin.php, ISSN 1988-236X ;
- Las ayudas a estudiantes universitarios: EEUU y Europa, 2007, Cátedra UNESCO de Gestión y Política Universitaria de la UPM (ISSN 1988-236X) ;
- El modelo de universidad americana, ¿es un referente para Europa?, 2006, en F. Toledo, E. Alcón y F. Michavila (Ed) Universidad y Economía en Europa, Madrid: Tecnos, p. 100-135, (ISBN 84-309-4486-9) ;
- Euskal gramatika orotarikoa, 2006, Euskera 2005-1, p. 40-48 ;
- Berriz ere Laphitzen eta euskara batuaren inguruan, 2005 ;
- Euskara batua eta Laphitzen euskara eredua, Euskera 2005, 2, 50. liburukia 533-545, eta hemen ere: Erabili.com 11-10-2005 ;
- Euskal gramatika orotarikoa, 2006, Euskera 2005-1, page 40-48 ;
- Euskararen egoera dela eta, hausnarketa batzuk, 2004, in Euskatzaleen Biltzarraren Mendeurrena, Fundación Sabino Arana Kultur Elkargoa, Bilbo 2004, (265-283) ;
- Euskara maila guztietara hedatzeak kostua izan du, 2003, ;
- Hizkuntza kontuetan sinbolismoak indar gehiegi du, 2003 ;
- Rudolf de Rijk, euskaldunen Holandako adiskidea (1937-2003), Euskera 48. lib., (2003, 2), pages 1223-1231 ;
- Unibertsitatea Euskal Herrian: lorpenak eta erronkak, Eusko News, 2003-05-30/ 2003-06-06 ;
- Hausnarketa batzuk euskararen egoeraren inguruan in X. Artiagoitia, P. Goenaga y J. Lakarra (ed) Erramu Boneta: Festschrift for Rudolf P.G. de Rijk, pages 583-597, 2002, Bilbo: UPV/EHU, (ISBN 84-8373-406-0) ;
- Euskal unibertsitateaz, Jakin 130-131, maiatza-abuztua 2002, 206-210 ;
- Reflexiones sobre la universidad HERMES, mayo de 2002, N.5 ;
- Unibertsitatearen lege proiektua, HERMES, OCTUBRE 2001, N 3, Pages 82-86 ;
- Procesos de estandarización en vascuence, Hispanica Polonorum; 2,1999; Escuela Superior de Pedagogía de Chenstocova, Polonia, pág 84-98 (ISBN 83-901231-1-8) ;
- Uno de los nuestros in Los Baroja. Memoria y lección, 1998, Kutxa Fundazioa ;
- Volver a Baroja, in Felix Maraña y Jose M. Unsain Baroja nuestro. Baroja gurea., 1998 Ayuntamiento de Bilbao ;
- Hika eta noka in Xabier Alberdi Euskararen tratamenduak: Erabilera, 1996, Bilbo, Euskaltzaindia: Iker 6, 17-19 ;
- Baztango hizkeraz hitz pare bat in Mariano Izeta, Baztango hiztegia, 1996, Nafarroa, pág. 15-22, sarrera, (ISBN 84-235-1506-0) ;
- Reflexiones sobre la situación de la lengua vasca a finales del siglo XX, Actas de la IIIª Semana Delegación en Corte de la RSBAP, 1996, Madrid, 17-39 ;
- Euskara batuaren egungo premiak, Euskera, Bilbo, 1995, 675-701 ;
- Euskara Euskal Herriko Unibertsitatean XII Congreso de Estudios Vascos en el Sistema Educativo. Donostia, Eusko Ikaskuntza, 1995, 521-527 ;
- Gramatika batzordearen jardunaldiak (Gramática Batzordea), Euskera, Bilbo 1995 (833-965) ;
- Vascuence (J. Kortazarrekin), Gran Enciclopedia del Mundo, DURVAN S.A., Apéndice 1993, pages 188-189 ;
- Vascuence (J. Kortazarrekin), Gran Enciclopedia del Mundo, DURVAN S.A., Apéndice 1992 ;
- Euskara, hizkuntza ergatiboa ote da?, Iker-6, 1992, 417-435 (ISBN 84-85479-64-5) ;
- Euskal Filologiako Ikasketak 2000. urtearen atarian, Revue Internationale des Études Basques XXXVII, nº1, 1992, 99-112 ;
- Bonaparte, Forerunner of modern dialectology, Euskera, 1991, 415-421
- Baztango hizkeraz ohar batzuk, Euskera, 1991, 915-946 ;
- Euskal perpausa: zenbait ohar sintaxi eta mintzagai egiturez, Memoriae L. Mitxelena Magistri Sacrum (Lakarra, ed.), ASJU, 1991, 927-946 ;
- Euskararen konfigurazionalitateaz, Patxi Altunari Omenaldia, Mundaiz, 1990, 225-251 ;
- Vascuence (J. Kortazarrekin), Gran Enciclopedia del Mundo, DURVAN S.A., Apéndice Tomo 28, pág. 186-188 ;
- El movimiento de las frases-Qu y el foco en vasco, Fontes linguae vasconum: Studia et documenta, ISSN 0046-435X, Año nº 21, Nº 53, 1989, pags. 7-26 (publicado también en 1990 Estudios de lingüística de España y México, V. Demonte y B. Garza (ed), UNAM y El Colegio de México, pág. 525-551) ;
- Arauak eta Baldintzak (II), Sintaxi teoria eta euskara, 1989, 31-55 ;
- Arauak eta Baldintzak (I), Sintaxi teoria eta euskara, 1989, 13-31 ;
- IS-aren mugimendua in Sintaxi arazoak, 1988, 81-103 ;
- Kategoria gauzatuak eta kategoria isilak in Sintaxi arazoak, 1988, 13-35
- Koldo Mitxelena hizkuntzalari in EGAN (Ale Berezia), maiatza-abendua. 1987, 115-123, Gipuzkoako Foru Aldundia ;
- La lingua dei Baschi in L'Umana Avventura (Autunno '87), Jaca Book, Milano (44-47) ;
- Baztango euskalkiaz: Elizondoko beste doktrina bat in ASJU XX-1, 1987, 453-475 ;
- Koldo Mitxelena, lingüista y filósofo in Imagen Vasca, dic. 1987, nº 1, 32-33 ;
- Euskal perpausaren egitura in Euskal Morfosintaxia eta fonologia: Eztabaida gaiak (103-129) ;
- Baztango euskalkiaz: Elizondoko Doktrina bat in ASJU XX-3, 1986, 817-844 ;
- Normalización lingüística en el sistema educativo de Navarra in Euskal Irakaskuntza Nafarroan. Normalizaziorako oinarriak, P. Zabaleta, Iruñea 1986, (190-195) ;
- La teoría del Ligamiento en la Lengua Vasca, ASJU XX-2 1986, 359-412 ;
- Uztarduraren teoria in Euskal sintaxiaren zenbait arazo, 59-94 ;
- La Lingüística de Mario Bunge, ASJU XIX-2, 1985, pages 453-492 ;
- Mario Bungeren hizkuntzalaritza, Euskera XXX, 1985, 297- 330 ;
- Uztardura, SYMBOLAE L. Mitxelena, UPV/EHU, 1985, pág. 987-995
- Hizkuntza eta linguistika, Fontes linguae vasconum: Studia et documenta, ISSN 0046-435X, Año nº 17, Nº 45, 1985, pages 5-24 ;
- Baztango kontsonantismoa, Euskera XXVIII, 1983, 473-507 Euskaltzaindiaren X. Biltzarra Iruñean, Jakin, 1984, 163-168 ;
- Chomskyren hizkuntz teoriaz, Jakin, azaroa/abendua 1983, 147-163 ;
- Frantziako iraultza garaiko euskal dokumentu batzu, Euskera XXVII, 1982, 209-230 ;
- McCawley eta Jackendoff-ekin elkarrizketa, Jakin, abend. 1981, 191-209 ;
- Ereilearen parabola hamabi euskalki diferentez, Jakin, azr.-abend. 1980, 100-109 ;