Ligne 24 du tramway d'Anvers
Entre et , il y a deux lignes 24 du tramway d'Anvers. L'une, en couleur turquoise, relie Deurne au centre-ville d'Anvers (Melkmarkt); l'autre (en rose) relie la gare d'Anvers-Central à Hoboken.
| Ligne 24 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.JPG.webp) Le terminus septentional de la ligne à partir de novembre 2019 : la capitainerie du port d'Anvers. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Terminus | Silsburg, P+R Schoonselhof | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Communes desservies | 2 (Anvers, Borsbeek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Histoire | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Exploitant | De Lijn | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Infrastructure | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Conduite (système) | Conducteur | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Exploitation | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Points d’arrêt | 34 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Longueur | 12 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Temps de parcours | 50 min | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Distance moyenne entre points d’arrêt | 364 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lignes connexes |                                        
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
f.svg.png.webp){kind=small}
g.svg.png.webp){kind=small}
Histoire
: mise en service; indice 24.
État au : Deurne Cimetière[Note 1] - Hoboken Schoonselhof.
: prolongement de Deurne Cimetière à Deurne Silsburg.
Date inconnue : section Anvers Sud - Hoboken Schoonselhof reprise par la ligne 12.
Date inconnue : reprise du service entier.
: travaux de voirie et séparation de la ligne en deux : 24 Anvers Central - Hoboken Schoonselhof et 24 Anvers Melkmarkt - Deurne Silsburg, la section Anvers Central - Anvers Melkmarkt est reprise à la ligne 10.
: service 24 Anvers Central - Hoboken Schoonselhof reprise par la ligne 10, maintien du service 24 Anvers Melkmarkt - Deurne Silsburg.
: remplacement par une ligne d'autobus sous le même indice entre la gare d'Anvers Central et Deurne Silsburg, le service tramway entre le Melkmarkt et Deurne Silsburg est uniquement maintenu en semaine en heure de pointe.
- : suppression du service d'autobus, reprise totale du trafic tramway entre le Melkmarkt et Deurne Silsburg.
: suppression du service sur la Herentalsebaan pour cause de travaux, terminus reporté de Deurne Silsburg à Borgerhout Stenenbrug.
: fin des travaux sur la Herentalsebaan, reprise de l'itinéraire vers Deurne Silsburg.
État au : 24 Anvers Melkmarkt - Deurne Silsburg[Note 2].
/ : abandon de la section Anvers Rooseveltplaats - Anvers Melkmarkt terminus reporté à Anvers Havenhuis par les nouvelles voies sur l'Italiëlei via la Noorderplaats[1].
.jpg.webp)
1926-1983
La ligne 24 relie Deurne (Silsburg) Ã Hoboken (Schoonselhof)
1985-2006
La ligne 24 relie un nouveau stop Silsburg(situé entre Deurne, Wommelgem et Borsbeek) à la gare d'Anvers-Sud
2006-2017
La ligne 24 est de nouveau étendue jusqu'à Hoboken (Schoonselhof)
2017
À cause des travaux routiers, la ligne 24 est coupée en deux parties, ce qui est l'occasion d'introduire un nouveau visuel de couleur turquoise. La ligne 24 de couleur turquoise relie du au Silsburg (à Deurne) au centre-ville d'Anvers, desservant le Melkmarkt qui était depuis 1903 sur la ligne 10. Cette ligne, dans cette configuration, continue d'exister jusqu'en , alternant au fil du temps un terminus oriental au Stenenbrug ou à Silsburg.
L'autre, de couleur rose, entre Anvers-Central et Hoboken, est initiée également le mais disparaît définitivement début .
.jpg.webp)
.jpg.webp)
.jpg.webp)
Du 3 juin au 31 août 2017
La ligne est exploitée normalement entre Silsburg et Melkmarkt.
Du 1er septembre 2017 au 7 janvier 2018
La ligne est raccourcie, et exploitée entre Stenenbrug et Melkmarkt.
Du 8 janvier au 2 avril 2018
La ligne est exploitée normalement entre Silsburg et Melkmarkt.
Du 3 avril au 21 décembre 2018
La ligne est raccourcie, elle prend naissance sur la boucle du Stenenbrug, se dirige vers l'ouest en desservant De Roma, Drink, Kerkstraat, Centraal Station, Franklin Rooseveltplaats, puis emprunte la boucle de Melkmarkt avec Sint-Jacob, Sint-Katelijne, Melkmarkt, Sint-Katelijne, Sint-Jacob, et Jezusstraat avant de revenir vers Franklin Rooseveltplaats.
Du 22 décembre 2018 à novembre 2019
La ligne prend son départ à Silsburg puis dessert Dassastraat, Florent Pauwels, Waterbaan, Muggenberg, Morckhoven, Joe English, Stenenbrug, De Roma, Drink, Kerkstraat, Centraal Station, Franklin Rooseveltplaats puis prend la boucle de Melkmarkt avec Sint-Jacob, Sint-Katelijne, Melkmarkt, Sint-Katelijne, Sint-Jacob, et Jezusstraat avant de revenir vers Franklin Rooseveltplaats.
À partir de novembre 2019
À compter de l'automne 2019, la ligne 24 est prolongée vers la capitainerie du port d'Anvers (Havenhuis). La section entre Silsburg et la place Franklin Roosevelt est conservée. Là , au lieu de se diriger vers la boucle de Melkmarkt, le tram remonte vers le nord via des voies nouvelles l'Italiëlei, la jonction triangulaire de la Noorderplaats, la Londenstraat, puis Kattendijkdok-Oostkaai, franchit le Mexicobruggen et la Mexicostraat[2].
Identité visuelle
Jusqu'au , la ligne 24 avait une couleur caractéristique avec des chiffres noirs ou blancs sur un fond rose clair. Un nouveau fond vert menthe a été introduit le . Anvers a donc eu pendant un mois et demi deux lignes 24, chacune avec une couleur différente et des itinéraires différents.
Tracé et stations
Les stations
| Station | Lat/Long | Commune | Correspondances | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| O | Silsburg | 51° 12′ 14″ N, 4° 28′ 58″ E | Borsbeek | 4*en 2019 9 | ||||
| o | Dassastraat | 51° 12′ 18″ N, 4° 28′ 37″ E | Anvers | 4*en 2019 9 | ||||
| o | Florent Pauwels | 51° 12′ 21″ N, 4° 28′ 16″ E | Anvers | 4*en 2019 8 9 | ||||
| o | Stevenslei | 51° 12′ 23″ N, 4° 28′ 04″ E | Anvers | 8 | ||||
| o | Waterbaan | 51° 12′ 30″ N, 4° 27′ 49″ E | Anvers | 8 | ||||
| o | Mestputteke | 51° 12′ 34″ N, 4° 27′ 33″ E | Anvers | 8 | ||||
| o | Muggenberg | 51° 12′ 34″ N, 4° 27′ 22″ E | Anvers | 8 | ||||
| o | Morckhoven | 51° 12′ 39″ N, 4° 27′ 07″ E | Anvers | |||||
| o | Joe English | 51° 12′ 45″ N, 4° 26′ 54″ E | Anvers | |||||
| o | Stenenbrug | 51° 12′ 51″ N, 4° 26′ 40″ E | Anvers | |||||
| o | De Roma | 51° 12′ 50″ N, 4° 26′ 28″ E | Anvers | 8 10 | ||||
| o | Drink | 51° 12′ 54″ N, 4° 26′ 05″ E | Anvers | |||||
| o | Kerkstraat | 51° 13′ 03″ N, 4° 25′ 42″ E | Anvers | |||||
| o | Centraal Station | 51° 13′ 08″ N, 4° 25′ 17″ E | Anvers | 2 3 5 6 8 10 11 12 SNCB | ||||
| o | Rooseveltplaats | 51° 13′ 10″ N, 4° 25′ 03″ E | Anvers | 11 12 | ||||
| o | ⇃ | Jezusstraat | 51° 13′ 12″ N, 4° 24′ 51″ E | Anvers | 11 12 | |||
| ↾ | o | Sint-Jacob | 51° 13′ 11″ N, 4° 24′ 35″ E | Anvers | 11 12 | |||
| o | ⇃ | Sint-Jacob | 51° 13′ 15″ N, 4° 24′ 35″ E | Anvers | 11 12 | |||
| ↾ | o | Sint-Katelijne | 51° 13′ 12″ N, 4° 24′ 20″ E | Anvers | 11 12 | |||
| o | ⇃ | Sint-Katelijne | 51° 13′ 17″ N, 4° 24′ 16″ E | Anvers | 7 11 12 | |||
| O | Melkmarkt | 51° 13′ 13″ N, 4° 24′ 15″ E | Anvers | 11 12 | ||||
Exploitation de la ligne
La ligne 24 est exploitée par De Lijn. Ses 12 km sont parcourus en 50 minutes.
Notes et sources
Notes
Références
- (nl) « NEEM DE TRAM, ONTDEK DE STAD », sur le site de De Lijn (consulté le )
- Patrick Van de Perre, « Rechtstreekse verbinding Silsburg met Havenhuis : tram 24 rijdt in het najaar naar het Eilandje », sur https://www.nieuwsblad.be/, Het Nieuwsblad,
Traduction
- (nl) Cet article est partiellement ou en totalité issu de l’article de Wikipédia en néerlandais intitulé « Antwerpse tram » (voir la liste des auteurs).
- (nl) Cet article est partiellement ou en totalité issu de l’article de Wikipédia en néerlandais intitulé « Tramlijn 24 (Antwerpen) » (voir la liste des auteurs).