Avédis Messoumentz
Avédis K. Messoumentz (arménien : Աւետիս Մեսումենց), né le à Arapgir et mort le à Paris, est un compositeur et chef de chœur arménien.
.jpg.webp)
| Naissance | |
|---|---|
| Décès |
(à 76 ans) Paris |
| Sépulture |
Sépulture des intellectuels arméniens du cimetière parisien de Bagneux (d) |
| Nom dans la langue maternelle |
Աւետիս Մեսումենց |
| Nationalités | |
| Domicile |
Rosny-sous-Bois (à partir de ) |
| Formation |
Conservatoire à rayonnement régional de Lyon (jusqu'en ) |
| Activités |
| Archives conservées par |
Bibliothèque nationale de France (VM FONDS 167 MTZ)[1] |
|---|
.jpg.webp)
Biographie
Avédis Messoumentz naît le à Arapgir[2], d'un père nommé Kévork. Il survit au génocide arménien et fuit l'Empire ottoman en passant par Urfa, Alep puis Beyrouth[3].
Il quitte le Liban pour la France en 1925 où il fait de brefs séjours à Marseille puis Bordeaux, avant de s'établir à Lyon[3]. Il sort en 1930 du Conservatoire de Lyon[4].
En 1946, il s'installe à Paris, où il fonde et dirige l'Ensemble ethnographique Sayat-Nova[4].
Il vit en banlieue parisienne, à Rosny-sous-Bois, allée Erckmann-Chatrian.
Il est l'auteur de nombreux solos, duos, ensembles, musique de chambre, ballet et opéra (dont Anouch d’après Hovhannès Toumanian)[4]. Quatre de ses quatre grandes symphonies « Naïriennes » sont dédiés au passé historique et à la renaissance du peuple arménien[4]. Il est aussi l'auteur de transcriptions de chansons folkloriques du Taron, d’Arabkir, d’Édesse, Çemişgezek et Şebinkarahisar[4].
Il meurt le à Paris[2]. Il est enterré au cimetière parisien de Bagneux[5].
Œuvre musicale
- Կտորներ ջութակի համար [Morceaux pour violon], 1976
- Համանուագային Երաժշտութիւն [Musique symphonique], 1976
- Նաիրեան հագներգութիւն - Թիւ 4 (partition d'orchestre) [Rhapsodie Naïrienne - Numéro 4 (partition d'orchestre)], 1976
- Նաիրեան հագներգութիւն - Թիւ 4 (partition de piano) [Rhapsodie Naïrienne - Numéro 4 (partition de piano)], 1976
- Յիսուն մեներգներ և Հինգ Զուգերգներ [Cinquante pièces pour piano et Cinq duos avec accompagnement au piano], 1973
- Մեսրոպեան լեզու - Աշխարհական Գանթաթ [La langue mesrobienne - Cantate profane], 1962
- Սաթէ մանեակի հլիւնները - Դիւթական պարանուագ [Les perles du collier d'ambre - Ballet féerique], 1962
- Նաիրեան համանուագ - Չորրորդ - Վերածնունդի [Symphonie naïrienne n° 4, dite Renaissance], 1960
- Երկու աշուն [Deux automnes], 1959
- Նաիրեան համանուագ - Երրորդ - Դիւցազներգու [Symphonie naïrienne n° 3, dite Héroïque], 1958
- Նաիրեան համանուագ - Երկրորդ - Եղերական [Symphonie naïrienne n° 2, dite Tragique], 1957
- Հարսնաճղայ Հաւաքածոյ Հայ Ժող. Երգերու - Չմշածագէն եւ Շրջաններէն, 1955
- Նաիրեան համանուագ - Առաջին - Հեթանոս [Symphonie naïrienne n° 1, dite Païenne], 1953
- Աշակերտուհիիս՝ Օրիորդ Շաքէ Պէնկեանին - Սիրոյ չորս եղանակներ [A mon élève, Mlle Chakè Benguian, Les Quatre saisons de l'amour], 1948
- ՆԱՐՕՏ - Դաշնակի եւ Երգի Մասնագրութիւն, Հաւաքածոյ Հայ ժողովրդական Երգերու եւ Պարերգներու Հին Արաբկիրէն եւ շրջաններէն, 1946
- Ղարաբաղի Մելիքներ կամ Պըլ-Պուղի - Երգախաղ [Les Princes du Karabagh ou Bel-Boughi, Opérette], 1945
- Ոսկի հեքիաթ [Conte d'or], 1938
- Նուռցք - Մշեցիներու հարսանիքը [Mât d'honneur - Les mariés de Mouch], 1937
- Երեք մեներգ [Trois mélodies], 1929
Publication
- Le Kommando 784/5 : Aux combattants et prisonniers de l'Armée française des deux Guerres Mondiales 1914-1918 et 1939-1945, Rosny-sous-Bois, Impr. Michaud, , 158 p.
Archives
Une partie de ses archives se trouve à la Bibliothèque nationale de France[6].
Notes et références
- « https://archivesetmanuscrits.bnf.fr/ark:/12148/cc1121814/cN71628 »
- « Messoumentz, Avédis K. (1905-1981) », sur catalogue.bnf.fr
- Hraïr Heratchian et Ara Krikorian (préf. Vincent Duclert), Le dictionnaire biographique : Arméniens d'hier et d'aujourd'hui, KIRK Publishing, , 680 p. (ISBN 978-2905686930), p. 398
- « Աւետիս Գ. Մեսումենց », sur bibliotheque-eglise-armenienne.fr
- « Sépulture des intellectuels arméniens », sur geneanet.org
- « Messoumentz, Avédis K. (1905-1981). Fonds », sur archivesetmanuscrits.bnf.fr
Liens externes
- Ressource relative à la musique :
- (fr + hy) « Աւետիս Գ. Մեսումենց (1905-1981) », sur bibliotheque-eglise-armenienne.fr (liste de ses œuvres disponibles à la bibliothèque de la Cathédrale arménienne Saint-Jean-Baptiste de Paris)
- « A. Messoumentz "Chant d'adieu" Lyne Dourian Ա. Մեսումենց «Հրաժեշտի երգ» » [vidéo], sur youtube.com,